25-lecie upadku muru berlińskiego

Od 7 do 9 listopada, w ciągu dwóch dni i dwóch nocy, przestrzeń miejska Berlina uległa całkowitej transformacji, dzięki wzniesieniu przedzielającego ją swoistego świetlnego muru. Tysiące białych, podświetlonych balonów zostało zainstalowanych w samym sercu niemieckiej stolicy, wzdłuż pozostałości po niegdysiejszym murze, tworząc artystyczną wystawę na długości ponad piętnastu kilometrów! Projekt ten był owocem współpracy braci Christophera i Marca Baudena z organizacją BerlinKulturprojekte, a na celu miał poetycko i nowocześnie przypominać o brutalnościach, jaki niósł za sobą mur berliński. Setki tysięcy mieszkańców Berlina i turystów miało w ten weekend okazję przeżyć na nowo przełomowy moment w historii Europy i świata, biorąc udział w silnie interaktywnym wydarzeniu, powracającym korzeniami do największej pokojowej demonstracji w dziejach ludzkości.

Poświęćmy chwilę na przypomnienie sobie kilku faktów dotyczących budowy muru berlińskiego. Wraz z zakończeniem II Wojny Światowej Berlin podzielony został na cztery strefy okupacyjne, pomiędzy ZSRR, Stany Zjednoczone, Francję i Wielką Brytanię, podczas gdy całe wschodnie Niemcy znajdowały się w strefie wpływów ZSRR. Współpraca między tymi państwami była jednak krótkotrwała i już w 1948 roku ZSRR ustanowił blokadę, oddzielającą Berlin Zachodni od wschodnich Niemiec. W ciągu następnych kilku lat podział stał się coraz bardziej wyrazisty, a oficjalna konstrukcja muru rozpoczęła się w 1961. Biegł on na odcinku dłuższym niż 155 kilometrów i tworzyły go dwie betonowe ściany, upstrzone przez wieże strażnicze, drut kolczasty, i punkty patrolowe. Dwadzieścia pięć przejść granicznych, umożliwiających transfer limitowanej liczby osób pomiędzy dwiema częściami miasta, były ściśle kontrolowane. Najsłynniejsze z nich, Checkpoint Charlie, jest współcześnie jednym z atrakcji turystycznych Berlina. Wielu próbowało nielegalnie przekroczyć betonową barierę- w większości niestety kończyło się to aresztowaniem, a w najgorszym wypadku śmiercią. Ofiary muru berlińskiego także szeroko wspominano w ten weekend.

Granica Jak

świętowano?ze świetlnych balonów nie mogła oczywiście rozciągać się na długości 155 kilometrów. Pokryła się ona jednak z długością muru w samym centrum miasta, na obszarze piętnastu kilometrów, co widać doskonale na powyższym zdjęciu, jako punktową linię. Świetlna granica znalazła się w okolicy najbardziej rozpoznawalnych berlińskich atrakcji- rozpoczęła się koło kultowego Mauerparku, przecięła okolicę budynku parlamentu i słynnej Bramy Brandenburskiej. Następnie podążyła w kierunku Potsdamer Platz, dalej do Checkpoint Charlie, przecięła kultowy Kreuzberg i skończyła na moście Oberbaumbrückea, symbolicznie łączącym dawny Berlin Wschodni i Zachodni.

W czasie weekendu, oprócz projektu LICHTGRENZE, w Berlinie miało miejsce wiele wydarzeń, wystaw, projekcji i happeningów związanych z upadkiem muru berlińskiego. Zorganizowano wiele bezpłatnych wycieczek z przewodnikiem po miejscach, gdzie znaleźć można pozostałości muru, aby umożliwić odwiedzającym pogłębienie wiedzy na temat jego historii.

W ramach projektu Świetlna Granica odbyło się wiele artystycznych wydarzeń, związanych także z ludzką stroną muru berlińskiego. Jedna z wystaw, o nazwie Sto historii muru, zaprezentowała zdjęcia i historie stu Berlińczyków, których życie naznaczone zostało piętnem muru. Ich historie przeczytać i obejrzeć można było co 150 metrów na świetlnej linii. Co więcej, film Wall Pieces, będący kolażem archiwalnych klipów z okresu muru, zaprezentowano publicznie na świeżym powietrzu.

Na zakończenie dwudniowego świętowania, burmistrz Berlina, Klaus Wowereit, rozpoczął ceremonię zamykającą obchody 25. rocznicy upadku muru. Odbyła się ona pod Bramą Brandenburską, o zmierzchu, a jej głównym punktem było wypuszczenie świecących balonów, stanowiących wcześniej część instalacji LICHTGRENZE, w powietrze. Trzydziestominutowe uwalnianie świateł stało się kolejnym symbolem upadku muru i niszczenia barier między Wschodem i Zachodem.